کد مطلب:327978 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:354
چگونگی تقسیم فیء و عطایا در زمان ابی بکر
ابوبكر كسی را بر دیگری ترجیح نمی داد، فیء و عواید دولتی را به طور مساوی بر مردم تقسیم می كرد. برخی از مسلمانان به نزد ابی بكر آمدند و چنین اظهار داشتند: ای خلیفه رسول خدا! این مال را به طور مساوی بر مردم تقسیم نمودی، در صورتی كه برخی از ایشان بر برخی فضیلت دارند و سابقه شان در اسلام بیش تر است; چه می شود كه آنان را بر دیگران از لحاظ عطا برتری دهی، او در جواب گفت: این كه شما فضیلت و پیشینه را ذكر نمودید، من به آنها آگاه نیستم; ثواب و اجر و پاداش این كارها بر خدا است و تقسیم عطایا مربوط به زندگی دنیا است. در این موارد، تساوی از تفضیل بهتر است(4).
امّا چنان كه خواهیم گفت، هنگامی كه عمر زمام خلافت را به دست گرفت، برخی را بر برخی ترجیح داد. این كار برای عدّه ای كه به ظاهر دارای فضیلت و عظمت بودند، بسیار نیكو و پسندیده به نظر آمد و مورد تأییدشان قرار گرفت و كم كم روش رسول خدا به دست فراموشی سپرده شد. در نتیجه كسانی كه از جاه و جلال و مناصب ظاهری برخوردار نبودند، از مزایای كمتری بهره مند می شدند. این رویّه در تمام مدّت خلافت عمر ادامه داشت و دل های عدّه ای لبریز از حُبّ مال و افزونیِ مقررّی گردید. در مقابلِ اینان، عدّه ای بودند كه از مواهب بیت المال نصیب كمی داشتند. در نتیجه از امكانات رفاهی اندكی برخوردار می شدند. هر یك از این دو گروه هیچ گاه در مُخَیّله شان خطور نمی كرد كه وضع دگرگون شود و این دوگانگی از میان برود.
هنگامی كه خلیفه سوم (عثمان) روی كار آمد، روش عمر را ادامه داد و مردم كاملا به این رویّه عادت كرده و به صورت یك امر عادی و معمولی در آمده بود و ساده زیستن و مساوات و مواساتی را كه اسلام به آن اهمیّت فراوانی می دهد و از اهداف عالیه آن به شمار می آید، به فراموشی سپرده شد و از خاطره ها محو گردید.
امّا چنان كه خواهیم گفت، هنگامی كه عمر زمام خلافت را به دست گرفت، برخی را بر برخی ترجیح داد. این كار برای عدّه ای كه به ظاهر دارای فضیلت و عظمت بودند، بسیار نیكو و پسندیده به نظر آمد و مورد تأییدشان قرار گرفت و كم كم روش رسول خدا به دست فراموشی سپرده شد. در نتیجه كسانی كه از جاه و جلال و مناصب ظاهری برخوردار نبودند، از مزایای كمتری بهره مند می شدند. این رویّه در تمام مدّت خلافت عمر ادامه داشت و دل های عدّه ای لبریز از حُبّ مال و افزونیِ مقررّی گردید. در مقابلِ اینان، عدّه ای بودند كه از مواهب بیت المال نصیب كمی داشتند. در نتیجه از امكانات رفاهی اندكی برخوردار می شدند. هر یك از این دو گروه هیچ گاه در مُخَیّله شان خطور نمی كرد كه وضع دگرگون شود و این دوگانگی از میان برود.
هنگامی كه خلیفه سوم (عثمان) روی كار آمد، روش عمر را ادامه داد و مردم كاملا به این رویّه عادت كرده و به صورت یك امر عادی و معمولی در آمده بود و ساده زیستن و مساوات و مواساتی را كه اسلام به آن اهمیّت فراوانی می دهد و از اهداف عالیه آن به شمار می آید، به فراموشی سپرده شد و از خاطره ها محو گردید.
4 . تفسير سوره «أنفال»، الصافي; الكامل في التاريخ، حوادث سال 2، غزوه بدر.